კულტურა
რეგიონში ფუნქციონირებს 27 მუზეუმი, რომელთაგან განსაკუთრებული აღნიშვნის ღირსია დადიანების სასახლეთა კომპლექსი და ისტორიულ-არქიტექტურული მუზეუმი ზუგდიდში, კ. გამსახურდიას მუზეუმი აბაშაში, სვანეთის ისტორიისა და ეთნოგრაფიის მუზეუმი დაბა მესტიაში, ეთნოგრაფიულიმუზეუმი და მ. ხერგიანის სახლ-მუზეუმი უშგულში.
რეგიონში ფუნქციონირებს 121 ბიბლიოთეკა, მათ შორის 112 ბიბლიოთეკა – სოფლებში.
სამეგრელო-ზემო სვანეთში ფუნქციონირებს რამდენიმე თეატრი. მათ შორის: ზუგდიდის მუნიციპალიტეტში – 2 (ერთი სახელმწიფო, ერთი სახალხო) თეატრი, ფოთში – ვ. გუნიას სახელობის სახელმწიფო თეატრი, სენაკში – ა. ხორავას სახელობის სენაკის სახელმწიფო დრამატული თეატრი (თეატრის შენობას 2008 წელს კულტურის ძეგლის სტატუსი მიენიჭა), ხობში - ხობის სახალხო თეატრი. თითო თეატრი ფუნქციონირებს წალენჯიხისა და ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტებში.
რეგიონში ფუნქციონირებს 10 კულტურის სახლი და 11 სამუსიკო სკოლა, აგრეთვე სასოფლო კლუბები და ხელოვნების სკოლები.
კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლები
- მარტვილის მონასტერი
- რუხის ციხე
- კორცხელის ყოვლადწმიდა ღმრთისმშობლის მიძინების სახელობის ტაძარი (X ს.)
- ცაიშის ყოვლადწმიდა ღმრთისმშობლის მიძინების სახელობის საკათედრო ტაძარი (X – XI სს. მიჯნა, XII-XIV სს. მიჯნა)
- წალენჯიხის მაცხოვრის ფერისცვალების სახელობის საკათედრო ტაძარი (X ს.)
- ზუგდიდის ვლაქერნის ყოვლადწმიდა ღმრთისმშობლის ხატის სახელობის საკათედრო ტაძარი (1825-1830 წწ.)
- ზუგდიდის კვირაცხოვლობის სახელობის (მაცხოვრის კარის) ტაძარი (XV-XVI სს)
- ხობის ღმრთისშობლის მიძინების სახელობის ეკლესია
- ფოთის კოშკი
- ფოთის საკათედრო ტაძარი
მუზეუმები
- პარმენ ზაქარაიას სახელობის ნოქალაქევის არქეოლოგიური მუზეუმ-ნაკრძალი
- ზუგდიდის დადიანების სასახლეთა ისტორიულ-არქიტექტურული მუზეუმი
- სვანეთის ისტორიულ-ეთნოგრაფიული მუზეუმი
- ჩხოროწყუს მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი
- გივი ელიავას სახელობის მარტვილის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი
- ჟიული შარტავას სახელობის სენაკის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი
ადგილობრივი მუზეუმები
- აბაშის მუზეუმები
- სენაკის მუზეუმები
- მარტვილის მუზეუმები
- ხობის მუზეუმები
- ზუგდიდის მუზეუმები
- ფოთის მუზეუმები
- წალენჯიხის მუზეუმები
- ჩხოროწყუს მუზეუმები
- მესტიის მუზეუმები